Σάββατο 29 Δεκεμβρίου 2012

Από το περιοδικό της Αδριανούπολης "Trakya plus"



"Από την Ορεστιάδα στην Εντίρνε"
Δημοσίευση στο περιοδικό  της Αδριανούπολης "Trakya plus"
που αναφέρεται στην ιστορία της Αδριανούπολης.







Τετάρτη 26 Δεκεμβρίου 2012

Κάλαντα Χριστουγέννων Κρυονερίου Ανατολικής Θράκης




Σύμφωνα με το έθιμο οι Θρακιώτες το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, οι άντρες (τα παλληκάρια), μαζεύονταν στην πλατεία του χωριού, σχημάτιζαν ομάδες καλαντιστών, μοίραζαν τις περιοχές που θα ψάλλει η κάθε ομάδα και λίγο πριν τα μεσάνυχτα ψάλανε στα σπίτια τα κάλαντα. Συγκεκριμένα μπαίνοντας στην αυλή του σπιτιού άρχιζαν να ψάλουν τον "Χριστό", στη συνέχεια τον "Αφέντη" για τον νοικοκύρη του σπιτιού,  εάν το σπίτι αυτό είχε κόρες ψάλανε την "περδικούλα" και εάν είχε γυιούς ψάλανε τον "παλληκαρά". Επίσης εάν το ζευγάρι ήταν νιόπαντρο ψάλανε το "κρατεί΄ν ο μάης τη δροσιά". 
Ο ΧΡΙΣΤΟΣ
Χριστός γεννιέται χαρά ΄ς τον κόσμο
χαρά ΄ς τον κόσμον΄ τον κόσμον όλον.
‘Σ τον κόσμον όλον ‘ς τους αρχαγγέλους
‘ς τους αρχαγγέλους ‘ς τους αποστόλους.
‘Σ τα Σμύρνια να πάσουν μαμή να φέρουν
κι ώστε να πάσουν και να γυρίσουν.
Κυρά αφεντούσα ξιλευθερώθει
ξιλευθερώθει Χριστόν Αφέντη.
Χριστόν Αφέντη σαν ήλιος φέγγει
σα νιό φεγγάρι, σαν παλληκάρι.

ΑΦΕΝΤΗΣ
Εμείς που είπαμ΄το Χριστό
να πούμ’ και τον Αφέντη.
Βαρειά κοιμάται Αφέντης μας
και πώς να τον ξυπνήσ’ με.
Φέρτε νερμήλια δώδεκα
Νεράντζια δεκαπέντε
τρία γυαλιά ροδόστομο
να σκ’ ώσουμ΄τον Αφέντη.
Σαν ήπιε κι εξαγρύπνησε
τον γρίφον του γυρεύει.
Χίλιοι πήραν τον γρίφον του
χίλιοι τον πλαγινόν του.
Ν’ εσένα αφέντη μ’ δεν σε πρέπ’
ς’ αυτήν την παλιοχώρα
ν’ εσένα αφέντη μ’ σ’ έπρεπε
ανάμεσα ‘ς την Πόλη.
Να κάθεσαι να τρώς να πίν’ ς
‘ς ένα όμορφο τραπέζι
να ν’ έν’ ο γύρος μάλαμα
το στήθος ασημένιο.
Κι ανάμεσα ‘ς σ΄μισο σπιτιά
καντήλα αναμμένη.
Χωρίς αλ’ σίδα κρέμεται
χωρίς αέρα τρέμει.
Χωρίς αλ’ σίδα κρέμεται
χωρίς αέρα τρέμει
χωρίς το λάδι και κερί
φέγγει τη αφεντιά σου.
Κι αν βάλεις λάδι και κερί
φέγγει τη γειτονιά σου
κι’ αν βάλεις περισόλαδο
φέγγει τον κόσμο όλον.

Ο ΠΑΛΛΗΚΑΡΟΣ

Ν΄εδώ ΄νενας παλλήκαρος
άξιος κι ανδρειωμένος
βάζει τα γρόσια στη κισσιά
και τα φλουριά ‘ς την τσέπη.
Παγαίν’ αρραβωνιάζεται
παγαίν’ να δώσ’ σημάδι
παγαίν’ στα βράχια δεν ήβρε
και στα ξαδέρφια κι όχι.
Παίρνει το τουφεκάκι του
παν’ ς τη δεξιά του πλάτη
παίρνει τα πλάγια ανάπλαγα
περδίκια να σκοτώσει.
Ούδε περδίκια σκότωσε
ούδε τράχωμα βρήκε.
Γυρεύει μύλους δώδεκα
μαζί με τ’ς μυλωνάδες.
Γυρεύ’ χωράφια αθέριστα
μαζί με τ’ς θεριστάδες.
Γυρεύει αμπέλια ατρύγυτα
μαζί με τ'ς τρυγητάδες.

ΠΕΡΔΙΚΟΥΛΑ

Μια περδικούλα πλουμιστή
τ’ αφέντη η θυγατέρα
ν’ εννιά κουδούνια έσερνε
μια χρονικήσια μέρα.
Τα τρία ήτανε χρυσά
τα τρία ασημένια
τα τρία πάνε κι έρχονται
‘ς την Πόλ’ προξενητάδες.
Προξενητάδες βγάλανε
‘πο μέσ’ από την Πόλη
ρωτούνε και ξαναρωτούν
ποιός έχει τέτοια κόρη.
Κυρά ξανθή παινέφτηκε
πε πάν’ ‘ς το παραθύρι
ν’ εγώ έχω τέτοια λυγερή
ν’ εγώ έχω τέτοια κόρη.
Η κόρη μ’ ‘ς το χορό κρατεί
και ‘ς το χορό χορεύει
φορεί παπούτσια κυκλωτά
τερλίκια με το ράμμα.
Φορεί και ‘ς τη μεσίτσαν της
τζιβάν' καρσί ζωνάρι.
Κυρά μ’ τη θυγατέρα σου
κείνος που θα την πάρει.
Θα φέρει τ' άστρα πρόβατα
και το φεγγάρι κούπα
θα φέρ’ τον αυγερινόν
‘ς το χέρι δακτυλίδι.

Ν’ ΚΡΑΤΕΙ Ν’ Ο ΜΑΗΣ ΤΗ ΔΡΟΣΙΑ
Κρατεί ν’ ο Μάης την δροσιά
κρατεί κι ονιός την κόρη
‘ς τα γόνατα την κάθισε
και την ψιλορωτάει.
Κόρη μ’ δεν είσαι κόκκινη
δεν είσαι ξασπρισμένη
δεν είσαι από ψιλή μεριά
κι από γραμματισμένη.
Αν θές να είμαι κόκκινη
να είμαι ξασπρισμένη
να είμαι από αψηλή μεριά
κι από γραμματισμένη.
Να πάμ’ κάτω ‘ς τις μπαρμπαριές
κάτω ‘ς μεσ’ Σαλονίκες
να π’ άρουμ τ’ ρούσας το βλατί
της Βενετιάς τ’ ατλάζι.
Νε μάνα που την στόλιζε
Σάββατον όλη μέρα
Παρασκευήν τ’ αρχίνησε
Σαββάτο τελειώνει.
Μια Κυριακή και μια λαμπρή
μια χρονικήσια ημέρα
παίρνει η μάνα της μπροστά
κι εκείν’ το καταπόδι.
Γεμίζει ο δρόμος ανθουλιά
κι η εκλησιά της μόσχο.
Παπάδες σαν την κοίταξαν
χάσαν τα γράμματά τους
ψαλτάδες σαν την κοίταξαν
χάσαν την ψαλμουδιά τους.
Ψέλνε παπά μ’ καλόψελνε
διάκο μου κανονάρχα
κι εσείς σαλά μωρά παιδιά
βρήτε τα γράμματά σας.
Νε μη σας δώκα αφηλοή
και χάσατε το νού σας;
Ν’ εμάνα αυτήν την εμορφιά
Θεός με την εδώκει.
Φέρτε σταφύλλι ροζακί
κρυστάλινο κεράσι
κι΄αυτό το νιό τ’ αντρόγυνο
ν’ ασπρίσει να γεράσει
να ζήση χρόνια περισσά
και πάντα να περάσει.

1973. Κάλαντα με γκάιντα στη Νέα ορεστιάδα


Τρίτη 25 Δεκεμβρίου 2012

Τα κάλαντα στο Σιμιτλή


Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας
Χριστού την θείαν γέννησιν να ειπώ στ' αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει
οι Ουρανοί αγάλλονται, χαίρει η κτίση όλη.
Εν τω σπηλαίω τίκτεται εν φάτνη των αλόγων
ο Βασιλεύς των Ουρανών και Ποιητής των όλων.
Εκ της Περσίας έρχονται, τρεις Μάγοι με τα δώρα,
άστρο λαμπρό τους οδηγεί χωρίς να λείψει ώρα.
Φθάσαντες εις Ιερουσαλήμ με πόθον ερωτώσι
πού εγεννήθη ο Χριστός να πάν' να τον ιδώσι.
Δια Χριστόν ως ήκουσεν ο βασιλεύς Ηρώδης
αμέσως εταράχθηκε, έγινε θηριώδης.
Ότι πολλά φοβήθηκε δια την βασιλείαν
μην του την πάρει ο Χριστός και χάσει την αξίαν.
Κράζει τους Μάγους κι ερωτά πού ο Χριστός γεννάται
εις Βηθλεέμ ηξεύρομεν, ως η Γραφή διηγάται
Στέλνει τους Μάγους για να παν και όπου τον ευρώσι
αφού τον προσκυνήσουσι, να παν να του το ειπώσι,
δια να πάγει και αυτός για να τον προσκυνήσει
με δόλον ο αθεόφοβος να τον δολοφονήσει...
Βγαίνουν οι Μάγοι για να παν και τον αστέρα βλέπουν...
φτάσαντες εις το σπήλαιον, βρίσκουν την Θεοτόκο
που εκράτει στις αγκάλες της τον Άγιον της τόκον.

Γονατιστοί τον προσκυνούν και δώρα του χαρίζουν
Σμύρναν, χρυσόν και λίβανον, θεόν τον ευφημίζουν
Την σμύρναν μεν ως άνθρωπον, χρυσόν ως βασιλέα
και λίβανον δε ως Θεόν σ' όλην την ατμοσφαίρα.
Αφού τον επροσκύνησαν, ευθύς πάλι διαβαίνουν
και τον Ηρώδη μελετούν να πάνε να τον έβρουν.
Πλην άγγελος εξ ουρανού βγαίνει τους εμποδίζει.
Άλλην οδόν απέλθετε, ότι τους διορίζει...
Και πάλιν άλλος άγγελος τον Ιωσήφ προστάζει
εις Αίγυπτον να πορευθεί κι εκεί να διαμένει
να πάρει και την Μαριάμ μαζί με τον υιό της
ότι ο Ηρώδης τους ζητεί τον τόκον τον δικό της.
Μη βλέπων δε ο βασιλεύς τους Μάγους να γυρίσουν
εις Βηθλεέμ επρόσταζε παιδί να μην αφήσουν.
Όσα παιδιά κι αν έβρωσι, δύο χρονών και κάτω
όλα να τα περάσωσι, ευθύς απ' τα σπαθιά των.
Χιλιάδες δεκατέσσερες εσφάξαν μιαν ημέρα
θρήνον, κλαυθμόν και οδυρμόν είχε κάθε μητέρα.
Και επληρώθη το ρηθέν προφήτου Ησαϊου
μετά των άλλων προφητών και του Ιερεμίου
"Φωνή ηκούσθη εν Ραμά, Ραχής τα τέκνα κλαίει"
Και εις έτη πολλά

Τα κάλαντα των Χριστουγέννων από το Τζοβάντζαλη


Χριστός γεννάται, χαρά στον κόσμο
χαρά στον κόσμο, στο νοικοκύρη,
στο νοικοκύρη, που φάει και πίνει
που τρώει και πίνει με την κυρά του
με την κυρά του και τα παιδιά του
Με τα παιδιά του κυράμ' φετούσα,
κυράμ' φετούσα, κοιλιά μ' πονούσα.
Κοιλιάμ' πονούσα, παρακαλούσα.
παρακαλούσα τους Άγιους όλους
τους Άγιους ούλους τους Αποστόλους.
Τους Αποστόλους, στην Πόλη πόνε
στην Πόλη πόνε, μαμή να φέρουν.
Κι ώσπου να πάνε κι νάρτουν πίσω
Εκείνη κάμνει χρυσόν Αφέντη,
Χρυσόν Αφέντη, σα φέξας φέγγει.
Σαν φέξας φέγγει, σαν Ήλιος λάμπει
σαν Ήλιος λάμπει, σαν νιό φεγγάρι
σαν νιό φεγγάρι, σαν παλληκάρι.
Σαν κόκκινο τριαντάφυλλο
στη μέσ' στα παλληκάρια...

Το Τζοβάντζαλη χωριό στην περιοχή του Μπαμπαεσκί.

Τα κάλαντα Χριστουγέννων από το Μπαμπά-Εσκή


Σαράντα μέρες, σαράντα νύχτες
η Παναγία κοιλοπονούσε
κοιλοπονούσε, αντρογεννούσε.
Η αγια Μαρίνα κι η Κατερίνα
στην Πόλη πάνε, μαμή να φέρουν.
Ώσπου να πάνε κι ώσπου να έρθουν
η Παναγιά ξελευτερώθη
ξελευτερώθη, παλικαρώθει
Στην κούνια κάθ'νταν κι το κουνούσε
και το κουνούσε, το τραγουδούσε.
Και κείνο λάμπει σα νιό φεγγάρι
σαν νιό φεγγάρι, σαν παλληκάρι
.

Ραιδεστός 1931- Tekirdağ 1931


Χρόνια πολλά !


Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2012

Δημήτριος Μελανίδης : Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Αδριανουπόλεως

Ο Δημήτριος Μελανίδης ήταν δικηγόρος από την Αδριανούπολη
και ο τελευταίος πρόεδρος 
του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Αδριανουπόλεως
πριν από την αποχώρηση των Ελλήνων από την πόλη.
Μετά εγκαταστάθηκε και σταδιοδρόμησε στη Θεσσαλονίκη.

Τον Απρίλιο του 1929 δημοσίευσε στα "Θρακικά"
την παρακάτω μελέτη για το
Φιλεκπαιδευτικό Σύλλογο Αδριανουπόλεως :








Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου 2012

Ποίημα για την παλιά πατρίδα

Ποίημα του Θεόδωρου Γερασίδη
που γράφτηκε για την επίσκεψη 
στο Καραγάτς - Παλιά Ορεστιάδα
του Συλλόγου απογόνων Καραγατσιανών-Αδριανουπολιτών 
"Η Ορεστιάδα" 
την Κυριακή , 16 Δεκεμβρίου 2012

Κυριακή 16 Δεκεμβρίου 2012

Κωνσταντίνου Κουρτίδου "Η Αδριανούπολις" - 2






Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ 
ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΑ  ΘΡΑΚΙΚΑ ,ΤΕΥΧΟΣ 25




Η ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΥΡΤΙΔΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΟΥ1928 
ΔΙΕΤΕΛΕΣΕ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΕΒΡΟΥ[1923-1928]




Ο ΚΑΤΩ ΚΑΘΙΣΜΕΝΟΣ Ο ΚΟΥΡΤΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
 ΣΧΟΛΑΡΧΗΣ ΣΤΟ ΣΟΥΦΛΙ  1890-1895

Σάββατο 15 Δεκεμβρίου 2012

Κωνσταντίνου Κουρτίδου "Η Αδριανούπολις" - 1


Ο Κωνσταντίνος Κουρτίδης μας περιγράφει την Αδριανούπολη 
μέσα από το σανατόριο "Σωτηρία"
λίγο πριν από το θάνατό του
τον Ιούλιο του 1944 :