Κυριακή 16 Ιουνίου 2024

Παντοπωλείον "Η Αυγή" στην Αδριανούπολη


 

Καλό Μπαϊράμ και χρόνια πολλά ! - Kurban Bayramınız kutlu olsun. Mutlu yıllar !

photo : Üç şerefeli camii - Edirne

 

Ο Μπαχά ου'λλάχ στη Αδριανούπολη κατά Albert Dumont - Albert Dumont'a göre Edirne'deki Baha'u'llah

 Ο Μπαχά ου'λλαχ  (γεννημένος ως Ḥusayn-Alí, 12 Νοεμβρίου 1817 - 29 Μαΐου 1892) ήταν Πέρσης θρησκευτικός ηγέτης που ίδρυσε την πίστη του Μπαμπισμού (Babism) παρακλάδι του σιιτισμού με μεσσιανικές πεποιθήσεις.

 Γόνος αριστοκρατικής οικογένειας (ο πατέρας του ήταν ο Mirza Buzurg-i-Nuri, που διετέλεσε υπουργός σε κυβερνητικές θέσεις)  εξορίστηκε λόγω της προσήλωσής του στη μεσσιανική πίστη του Μπαμπ που ήταν παρακλάδι του σιιτισμού. Το 1863, στο Ιράκ, ανακοίνωσε για πρώτη φορά την αξίωσή του για αποκάλυψη από τον Θεό και πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του σε περαιτέρω φυλάκιση και εξορία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι διδασκαλίες του περιστρέφονταν γύρω από τις αρχές της ενότητας και της θρησκευτικής ανανέωσης, που κυμαίνονταν από την ηθική και πνευματική πρόοδο έως την παγκόσμια διακυβέρνηση. Πηγή:https://en.wikipedia.org/wiki/Bah%C3%A1%CA%BCu%27ll%C3%A1h

 Κατά τη διάρκεια της πολυετούς εξορίας του, διέμενε επι τέσσερα χρόνια και στην Αδριανούπολη, όπου απεκτησε φήμη και έχαιρε σεβασμού και υπόληψης από τον μουσουλμανικό πληθυσμό της πόλης.

Ακριβώς μεσα στο διάστημα της εξορίας/παραμονής του στην Αδριανούπολη βρέθηκε εκεί -τον Αυγουστο του 1868 - και ο Γάλλος  αρχαιολόγος Albert Dumont, ο οποίος και περιγράφει σε τέσσερεις σελίδες (114-117) το τάγμα των Μπαμπιστών τους τρόπους και τις συνήθειές του, χωρίς όμως να αναφέρεται ειδικά σε αυτόν (τον Μπαχά ου'λλαχ ) ίσως γιατί ήδη είχε εξορισθεί με τους ακολούθους του στον τελευταίο τόπο της περιπετειώδους διαδρομής του, την Άκρα του Λιβάνου. Στην Αδριανούπολη πάντως έγραψε μία απο τις πλέον γνωστές εργασίες του ''Τον πίνακα του Αχμαντ''. Ο πίνακας αυτός απευθυνόταν σε έναν από τους πιό ένθερμους οπαδούς του που υπέφερε πολλές διώξεις, αφού είχε αποδεχθεί τη διδασκαλία του Μπαμπισμού και του ίδιου του Μπαχα'ου'λλαχ  . 

Υπάρχουν μόνον δύο φωτογραφίες του Μπαχαου'λλάχ, και αυτες τραβηγμένες στην Αδριανούπολη. 

 

Η οικογένεια και οι σύντροφοι του Μπαχά'ου'λλάχ στην Αδριανούπολη το 1868.

πηγή:  https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bahais_in_Adrianople.jpg

Tο σπίτι όπου διέμενε ο Μπαχα ου'λλάχ στην Αδριανούπολη. Πίσω διακρίνεται το Σελιμιέ.

© Axel Senders 1993



Περισσότερα γι' αυτόν και την περιπετειώδη εξορία του:

https://www.bahaullah.org/adrianople/reaction-people

 https://www.bahaullah.org/adrianople/arrival-arianople 

Το βιβλίο του Αlbert Dumont,  από όπου και τα προαναφερόμενα στοιχεία( στις σελίδες 104-107) μπορεί να βρεθεί εδώ:

https://anemi.lib.uoc.gr/metadata/9/b/a/metadata-02-0000450.tkl









Σάββατο 15 Ιουνίου 2024

In Memoriam - 30 χρόνια χωρίς τον Μάνο Χατζιδάκι - 30 years without Manos Hadzidakis - Manos Hacıdakis'siz 30 yıl

 Φέτος - σαν σήμερα - κλείνουν 30 χρόνια από τον θάνατο του Μάνου Χατζηδάκη που έλκυε την καταγωγή του - απο την πλευρά της μητέρας του (το γένος Αρβανιτίδη) - από την Αδριανούπολη.

Σαν μικρό αφιέρωμα κάνουμε αναδημοσίευση του άρθρου της Γεωργίας Ζερβογιάννη από το Athensvoice. Όλο το άρθρο με τις φωτογραφίες βρίσκεται εδώ: https://www.athensvoice.gr/politismos/mousiki/854539/manos-hatzidakis-pethane-san-simera-15-iouniou/

 

 

'' Τριάντα χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Μάνος Χατζηδάκις λείπει περισσότερο από ποτέ. Θαρραλέος, λυρικός και αιχμηρός με ένα τρόπο ουσιαστικό και πνευματώδη, ο κορυφαίος Έλληνας δημιουργός μιλούσε με νότες και λέξεις κοφτερές - δεν αποζητούσε την επιβεβαίωση ούτε είχε αυτή την ανάγκη γιατί γνώριζε ότι οι μελωδίες του, οξυδερκείς και λυρικές, θα έμεναν αναλλοίωτες στον χρόνο. Ο δημιουργός του «Χαμόγελου της Τζοκόντας», του «Μεγάλου Ερωτικού», των «Έξι Λαϊκών Ζωγραφιών» και πλήθους άλλων αριστουργημάτων, το δεύτερο ελληνικό βραβείο Όσκαρ, ο «αριστερός της δεξιάς», όπως αυτοπροσδιοριζόταν, πέθανε στις 15 Ιουνίου 1994, μία ημέρα σαν σήμερα, προδομένος από την καρδιά του.

   Ο Μάνος Χατζιδάκις είχε γεννηθεί στις 23 Οκτωβρίου 1925 στην Ξάνθη. Το πατρικό του σπίτι, στον τρίτο όροφο της οδού Βενιζέλου 17, αναστυλώθηκε και αποτελεί ένα από τα στολίδια της ακριτικής πόλης. Η οικογένεια ζούσε στην Ξάνθη γιατί ο πατέρας Χατζηδάκης εργαζόταν ως νομικός σύμβουλος σε καπνικές εταιρείες της περιοχής που στις αρχές του 20ου αιώνα γνώριζαν μεγάλη άνθηση. Από τα τέσσερα του χρόνια ο Χατζηδάκις ξεκίνησε μαθήματα πιάνου, βιολί και ακορντεόν - και κάπως έτσι η γνωριμία με τη μουσική, την παντοτινή σύντροφό του στη ζωή, είχε μόλις αρχίσει.

 Ο Χατζιδάκις εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα με τη μητέρα του και την αδελφή του το 1932, μετά τον χωρισμό των γονιών του. Το 1938 ο πατέρας του σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα, γεγονός που σε συνδυασμό, αργότερα, με την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου επέφερε μεγάλες οικονομικές δυσχέρειες στην οικογένεια. Ο νεαρός Χατζιδάκις εργάστηκε για βιοπορισμό ως φορτοεκφορτωτής στο λιμάνι, παγοπώλης στο εργοστάσιο του Φιξ, υπάλληλος στο φωτογραφείο του Μεγαλοκονόμου και βοηθός νοσοκόμος στο 401 στρατιωτικό νοσοκομείο.

 Παράλληλα επέκτεινε τις μουσικές του γνώσεις κάνοντας ιδιαίτερα θεωρητικά μαθήματα με τον Μενέλαο Παλλάντιο, ενώ παρακολούθησε ως ακροατής μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δεν ολοκλήρωσε ποτέ οποιεσδήποτε σπουδές.Την ίδια περίοδο συνδέθηκε με άλλους καλλιτέχνες και διανοούμενους, ηλικιακά μεγαλύτερους από αυτόν, μεταξύ των οποίων ήταν οι ποιητές Νίκος Γκάτσος, Γιώργος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης, Άγγελος Σικελιανός και ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης.

Κατά την τελευταία περίοδο της Κατοχής συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές της Ε.Π.Ο.Ν., όπου γνώρισε τον Μίκη Θεοδωράκη, με τον οποίον σύντομα ανέπτυξε ισχυρή φιλία.

 Τα πρώτα έργα και η γνωριμία με τον Κουν 

Η πρώτη του εμφάνιση ως συνθέτης γίνεται το 1944, σε ηλικία 19 ετών, με την κωμωδία «Ο Τελευταίος Ασπροκόρακας» του Αλέξη Σολωμού στο νεοσύστατο τότε Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν. Στη δραματική σχολή του Θεάτρου Τέχνης, ο Χατζιδάκις παρακολούθησε και μαθήματα υποκριτικής, αν και τελικά ο ίδιος ο Κάρολος Κουν τον προέτρεψε να αφοσιωθεί αποκλειστικά στη μουσική. Η συνεργασία του με το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» αποδείχθηκε ιδιαίτερα παραγωγική και διήρκεσε περίπου δεκαπέντε χρόνια.

 Η γόνιμη συνεργασία του με το Θέατρο Τέχνης θα διαρκέσει 15 χρόνια, με μουσικές για παραστάσεις όπως: «Γυάλινος Κόσμος» (1946), «Αντιγόνη» (1947), «Ματωμένος Γάμος» (1948), «Λεωφορείον ο Πόθος» (1948), «Ο θάνατος του Εμποράκου» (1949) κ.ά.

Την περίοδο της Κατοχής, ο Χατζιδάκις ανακάλυψε το ρεμπέτικο τραγούδι και έγινε ένας από τους πρώτους που το μελέτησαν και κατανόησαν την αξία του. Στις 31 Ιανουαρίου 1949, σε ηλικία 23 ετών, έδωσε στο Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν», τη διάσημη διάλεξή του για το ρεμπέτικο τραγούδι, μέσω της οποίας το συνέδεσε με τη νεοελληνική πολιτιστική κληρονομιά και του προσέδωσε ευρωπαϊκής προέλευσης αξίες.

 Επίσης, έγραψε σημαντικά μουσικά έργα, όπως τα πιανιστικά «Για μια μικρή λευκή αχιβάδα» (1947, το πρώτο από 51 έργα που ο ίδιος ξεχώρισε με ιδιαίτερη αρίθμηση ανάμεσα στο σύνολο της δημιουργίας του ως opus 1)  (σ.σ. το έργο μπορεί να ακουστεί εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=TyqtZSgaxZA )  και «Ιονική σουίτα» (1952), καθώς και τον κύκλο τραγουδιών «Ο Κύκλος του C.N.S.» (1954, αφιερωμένος στον Κάρλος Νόβι Σάντσεζ με αφορμή το θάνατο του κοινού τους φίλου Ετιέν Ρέρυ).

 Συνδεση του ονόματός του  με τη «χρυσή εποχή» του ελληνικού σινεμά.

Μεγάλο κεφάλαιο αποτελούν και οι μουσικές που συνέθεσε για σπουδαίες ταινίες του ελληνικού και του διεθνούς κινηματογράφου, με την έντονα δημιουργική περίοδό του να ξεκινάει από το 1955.Αναφέρουμε ενδεικτικά την «Κάλπικη Λίρα» (Γ. Τζαβέλλα 1954), τη «Στέλλα» (Μ. Κακογιάννη, 1955), το «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο» (1955) του Αλέκου Σακελάριου, τον «Δράκο» (Ν. Κούνδουρου, 1956), το «America-America» (Ελ. Καζάν, 1962), «Sweet Movie» (Ντούσαν Μακαβέγιεφ, 1974), «Μανταλένα», «Η Αλίκη στο ναυτικό», «Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος», «Η κυρία δήμαρχος», «Το κλωτσοσκούφι», «Ραντεβού στην Κέρκυρα» κ.ά. ''

Το άρθρο συνεχίζεται στην ιστοσελίδα  https://www.athensvoice.gr/politismos/mousiki/854539/manos-hatzidakis-pethane-san-simera-15-iouniou/ με πλήθος φωτογραφιών

 

 

 

Εν Σαμοθράκη


 Εφημερίδα "Ταχυδρόμος" 15 Ιουνίου 1901.