" Επαγγελματίες και επαγγέλματα : από την Αδριανούπολη στη Νέα Ορεστιάδα " - Μέρος 1ο

Συμβολή στον εορτασμό της επετείου των 100 χρόνων 

από την ίδρυση της πόλης της Νέας Ορεστιάδας

Κείμενο-φωτογραφίες : Δημήτρης Γκεντσίδης

Σελιδοποίηση : Αθανάσιος Μαρίφης

 

Η εργασία παρουσιάστηκε στο 4^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιστορίας και Πολιτισμού της Ορεστιάδας,

 που έγινε στη Νέα Ορεστιάδα στις 14-16 Μαΐου 2021

Μέρος 1ο

 

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ ΣΤΗ ΝΕΑ ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ

 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η εργασία καταγράφει και αναδεικνύει επαγγέλματα και επαγγελματίες από την Αδριανούπολη στη Νέα Ορεστιάδα. Επαγγέλματα που χάθηκαν μέσα στο διάβα του χρόνου, περιγραφές από ακούσματα παλαιών επαγγελματιών, που έζησαν τις ίδιες δυσκολίες της ζωής μέχρι και τα πρώτα βήματά τους σαν πρόσφυγες στη νέα πόλη, τη Νέα Ορεστιάδα.

Λέξεις κλειδιά: Επαγγέλματα, επαγγελματίες, Αδριανούπολη, Νέα Ορεστιάδα

Εισαγωγή : Με την εργασία αυτή θα αναδειχθούν επαγγέλματα, συντεχνίες- εσνάφια, που τα περισσότερα χάθηκαν μέσα στο διάβα του χρόνου. Θα παρουσιαστούν περιγραφές από επαγγελματίες που θα αναδείξουν τις δυσκολίες αλλά και τις ευκαιρίες για μια καλύτερη ζωή στο ταξίδι από την Αδριανούπολη στη Νέα Ορεστιάδα.

 Η Αδριανούπολη ήταν ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα. Το μεγαλύτερο μέρος των εμπορικών δραστηριοτήτων ανήκε στα χέρια των Ελλήνων. Σε ανέκδοτο χειρόγραφο του Ι. Μαγκριώτη του 1908, αρχείο Κ. Παραπαγγίδη, υπάρχει καταγραφή 68 επαγγελμάτων της Αδριανούπολης. Ο Μαγκριώτης μας πληροφορεί ότι πολλές από αυτές τις συντεχνίες, όπως λ.χ. οι παντοπώλες, οι γουναράδες, οι κρεοπώλες, ράπτες και άλλοι, ήταν ενταγμένες σε σωματεία ή συλλόγους αναγνωρισμένους και οι οποίοι πολλές φορές είχαν αξιόλογη κοινωφελή δράση. Οι συντεχνίες αυτές ορισμένες ημέρες του έτους εόρταζαν κάνοντας αρχιερατική λειτουργία με μνημόσυνο υπέρ των συντεχνιτών τους που απεβίωσαν και έδιναν κόλλυβα και άρτους στο εκκλησίασμα. Τα εσνάφια είχαν τις σημαίες τους όπου απεικονίζονταν ο προστάτης του Σωματείου τους (οι κρεοπώλες γιόρταζαν των Ταξιαρχών, οι γεωργοί του Αγίου Μοδέστου, οι σιδεράδες του Προφήτη Ηλία, οι ράπτες των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης). Μάλιστα, είχαν τα δικά τους στέκια-καφενεία «εσνάφκαϊβελερί». Εκείνες τις ημέρες δινόταν σ’ αυτούς η ευκαιρία να κάνουν φιλανθρωπικές πράξεις και να γίνουν αρωγοί σε εκπαιδευτικά ιδρύματα προσφέροντας σ’ αυτά ποσά ανάλογα με την οικονομική τους δύναμη.

Φωτογραφείο Δ. Μιχαηλίδη, Αδριανούπολη

Σύμφωνα με αυθεντικές στατιστικές στο έργο του Μ.Α. Αντωνιάδη, άλλοτε βουλευτή Αδριανούπολης στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, αν και ο Ελληνικός πληθυσμός της Αδριανούπολης σε σύγκριση με το άθροισμα του πληθυσμού του Τουρκικού στοιχείου που υπερείχε αριθμητικά μαζί με τις λοιπές σύνοικες εθνότητες αποτελούσε μειονότητα, οι βιομηχανικές και οι εμπορικές επιχειρήσεις που βρίσκονταν στα χέρια των Ελλήνων ισοδυναμούσαν με το 70% του συνόλου. Από αυτό μπορεί κάποιος να συμπεράνει και να εκτιμήσει την ανωτερότητα του Ελληνικού πνεύματος.

 Για όλα αυτά έγραψαν και δικοί μας αλλά και ξένοι, όπως ο Bianconi (F. Bianconi, Ethnographie de la Turquie d` Europe, Gotha 1861, p. 40). «Στις επαρχίες που περιλαμβάνονται ανάμεσα στη θάλασσα του Αρχιπελάγους προς Νότο και στις μεγάλες αρτηρίες του κέντρου της Ευρωπαϊκής Τουρκίας οι μόνοι ασχολούμενοι με το εμπόριο των δημητριακών, που γίνεται στην πλούσια επαρχία του Έβρου, είναι οι Έλληνες. Αυτοί είναι οι αποκλειστικοί κύριοι του εξαγωγικού εμπορίου της Τουρκίας από τα λιμάνια του Εύξεινου Πόντου και του Αρχιπελάγους».

 Άλλος Ιταλός γράφει: «η υπεροχή του ελληνισμού από κοινωνική και οικονομική άποψη είναι απόλυτη» (Amadori Virgily, La questione Rumeliota et la politica Halisana, Bitondo 1908, p. 34). Ο Charles Vellay λέει: «Οι Έλληνες της Θράκης και του βιλαετίου Αδριανουπόλεως υπερέχουν στο εμπόριο, η δραστηριότητα και ο πολιτισμός τους εξασφαλίζουν σε αυτούς μια προνομιακή θέση. Είναι στα αλήθεια οι κύριοι κάθε οικονομικής κίνησης».

 Στην παρούσα εργασία θα παρουσιαστεί συνοπτικός κατάλογος επαγγελμάτων που άνθισαν στην Αδριανούπολη από το 1900-1920 και πολλά από αυτά μεταφέρθηκαν στη Νέα Ορεστιάδα. Ο συνολικός αριθμός τους είναι εκατόν σαράντα τέσσερα. Τα πρώτα εξήντα οκτώ επαγγέλματα ήταν συντεχνίες ορθοδόξων Ελλήνων όπως μας πληροφορεί ο Ι. Μαγκριώτης, σύμφωνα με τους κώδικες της Αδριανούπολης πού διασώθηκαν στα γραφεία του Ταμείου Ανταλλαξίμων Κοινοτικών και κοινωφελών περιουσιών (Ι. Μαγκριώτης 1908).

 Κατόπιν προσωπικής έρευνας του γράφοντος τα υπόλοιπα επαγγέλματα δεν ανήκαν σε συντεχνίες (ΕΣΝΑΦΙΑ), αλλά αποτελούσαν σημαντικό κομμάτι της επαγγελματικής ζωής της πόλης.