Αλέξανδρος Δήμησσας

Ο Αλέξανδρος ήταν γιατρός, γιος γιατρού επίσης,  με κοινωνική δράση στο Φιλεκπαιδευτικό  Σύλλογο και στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο.

Το αρχοντικό του κτίστηκε ένα χρόνο μετά τη μεγάλη πυρκαϊά του 1905, που έκαψε σχεδόν όλο το Κάστρο ή ΄Αστυ όπου κατοικούσαν Έλληνες. Το εικονιζόμενο σπίτι του στην Μααρίφ Τζαντντεσή Αρ. 18 είναι πολύ καλά διατηρημένο, διότι μετά την αναχώρηση των Ελλήνων κατοίκησε σ’ αυτό ο επίσης γιατρός Φουάτ Κομάν.

Στο σπίτι αυτό γεννήθηκε το 1921 ο  Ιλχάν Κομάν, γιος του γιατρού, ο οποίος ήταν γλύπτης παγκοσμίου φήμης και διέπρεψε στη Σουηδία.

Ήταν ο πρώτος καλλιτέχνης που αποπειράθηκε να τυποποιήσει τον συγκερασμό της τέχνης με την επιστήμη. Με τη Φούλντα, το ιδιόκτητο γιωτ του, που πολλές φορές το μετέτρεπε σε εκθεσιακό χώρο, πέρασε μια φορά από τη Θεσσαλονίκη και άλλη μια φορά από την Αμφιλοχία.

Πέθανε στη Στοκχόλμη  το 1986.

Το αρχοντικό του Δήμησσα  απ’ έξω.

Η είσοδος 

Λεπτομέρειες από το ταβάνι   

Η μερίδα καταχώρησης του Αλ. Δήμησσα στο Ελληνικό Προξενείο Αδριανούπολης, 

την 20^η Ιουλίου 1904.

Ο περιώνυμος γλύπτης και τελευταίος ένοικος  του αρχοντικού του Αλ. Δήμησσα,  Ιλχάν Κομάν,  επί το έργον.

Αυτός ήταν ο τελευταίος κάτοχος του αρχοντικού. Σήμερα είναι γραφεία της Διεύθυνσης Τουρισμού.

Ένα από τα περίφημα έργα του.

Και με την ευκαιρία των παραπάνω δηλώνω πως πολλή κατεβλήθη προσπάθεια να βρεθεί κάποιος που να γνωρίζει κάτι, έστω από φήμες, για το ερειπωμένο κτίσμα της παρακάτω  φωτογραφίας. Και μάθαμε ότι:

Ήταν το αρχοντικό έλληνα κτηματία της Αδριανούπολης, του οποίου το γιο απήγαγε μια βουλγάρικη συμμορία-αρχές του περασμένου αιώνα-και απαιτούσε είσπραξη λύτρων έναντι της ελευθερίας του. Το παιδί χάθηκε και στο δυστυχή πατέρα δόθηκε η επωνυμία Ντερτλή Μπέη-βασανισμένου.

Τότε το είπανε «το αρχοντικό του Ντερτλή Μπέη» και έτσι είναι γνωστό στους παλιούς. Οι νέοι το ξέρουν ως αρχοντικό του Ζορλούτουνα.

Μετά το `22 περιήλθε στην Οικογένεια Ζορλούτουνα. Ο τελευταίος κληρονόμος είναι ο Χιλμή Ζορλούτουνα. Τη δεκαετία του `60 χρησιμοποιήθηκε ως οικοτροφείο θηλέων της κοντινής Παιδαγωγικής Ακαδημίας-παλιό ελληνικό νοσοκομείο-, που λειτουργεί ακόμη ως Παιδαγωγική Ακαδημία Θηλέων. (Κιζ Ογρετμέν Οκουλού).

Μέχρι τη δεκαετία του `80 στον κήπο του αρχοντικού λειτουργούσε αναψυκτήριο. Μετά-από κάποια πυρκαγιά πιθανόν-εγκαταλείφθηκε και ερειπώθηκε.

Το 2011 κυκλοφόρησε φήμη περί επικείμενης πώλησής του σε δημοπρασία αλλά δεν πραγματοποιήθηκε λόγω του υπερβολικού ποσού εκκίνησης.

Το αρχοντικό του «Ντερτλή Μπέη».

   Δε μιλάει, γι’ αυτό λέμε πως σίγουρα κρύβει πολλά και πονεμένα.

Ιωάννης Αλατζάς

" Ζω την Αδριανούπολη "

Αδριανούπολη 2014