Εντοιχισμενη επιγραφη ,Αίνος, Ναός Ζωοδόχου Πηγής ή Χρυσοπηγής Built-in inscription in church of Ainos(now lost)

                              

Εντοιχισμένη επιγραφή, ΧΑΕ 3423

Η επιγραφή βρισκόταν εντοιχισμένη στον βόρειο τοίχο του κατεστραμμένου σήμερα ναού της Ζωοδόχου Πηγής ή Χρυσοπηγής στην Αίνο. Εκτός

από τη φωτογραφία του Γ. Λαμπάκη, την οποία δημοσίευσε το 1908, υπάρχει και άλλη μία του F. W. Hasluck, που δημοσιεύτηκε τον ίδιο χρόνο.

Όπως διακρίνεται στη φωτογραφία, στην κάτω δεξιά γωνία της επιγραφής λείπει τμήμα μικρών διαστάσεων, ενώ η τοιχοποιία γύρω απ’ αυτήν αποτελείται από άνισους πελεκητούς λίθους χωρίς παρεμβάσεις κεραμικών, χαρακτηριστικό κυρίως της μεταβυζαντινής τοιχοποιίας. Επιπλέον διακρίνονται διάφορα γλυπτά αρχιτεκτονικά μέλη σε δεύτερη χρήση. Από

τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τη χρονολογία 1422/3 που φέρει η επιγραφή, είναι φανερό ότι αυτή ξαναχρησιμοποιήθηκε κατά τη μεταβυζαντινή εποχή, όταν πιθανώς ανακατασκευάστηκε ο ναός. Άλλωστε η θέση μιας τέτοιας κτητορικής επιγραφής θα έπρεπε να ήταν πάνω από τη δυτική είσοδο

του ναού και όχι στον βόρειο τοίχο του.

Το κείμενο της επιγραφής είναι το ακόλουθο: + Πηγήν σε χρύσεον κόρη

τῆς ἁγνείας, οἴδαμεν πάντες τὴν Θεὸν τετοκῆαν,/ταῖς σαῖς φέρουσα τοίνην ὠλαίναις λόγον· καθιλέωσαί μη τὸ πᾶν ὅταν κρίνῃ· οὐκοῦν δέχου καὶ τουτονί, ὃν σοῦ χάριν πόθῳ νεὼν ἤγειρα ὡς ἐδυνάμην./ Ὁ θεῖος οὗτος πάνσεπτος καὶ περικαλὴς ναὸς τῆς πανάγνου καὶ θεομήτορος/ Χρυσοπηγῆς ἀνηγέρθη ἐκ βάθρων παρ’ ἐμοῦ Δημητρίου τοῦ Ξένου, τηνικαῦτα κρατοῦν/τος τῆς θεοσώστου πόλεως Αἴνου τοῦ ὑψηλοτάτου ἡμῶν αὐθέντου σὺρ Παλάμιδες/ Φραντζέσκου Γατελιούζου τοῦ Παλαιολόγου· ἐν ἔτει ̗ϛϡλα΄ (ἰ)ν(δικτιῶνος) α΄ /Κοστ[αντῖνος] ὁ Μάστ[ορας].* Aυτός που υπογράφει την επιγραφή ως «Κοστ[αντίνος] ο Μάστ[ορας] ταυτίζεται με τον ομώνυμο τεχνίτη στην επιγραφή από τον ναό του Αγίου Βλασίου στην Αίνο. Ως ιδρυτής και κτήτορας του ναού της Χρυσοπηγής αναφέρεται ο Δημήτριος Ξένος, ο οποίος δεν είναι γνωστός από άλλες πηγές. Ο Παλαμήδης Γατελούζος, που αναφέρεται στην επιγραφή, διοίκησε την Αίνο έως τον θάνατό του το 1455, ενώ η παλαιότερη μνεία του ονόματός του ως ηγεμόνα της Αίνου είναι αυτή της επιγραφής του ναού της Ζωοδόχου Πηγής, το έτος 1422/3. Η επιγραφή σήμερα δεν σώζεται.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ/ΒIBLIOGRAPHY: Λαμπάκης 1908, 16-18, εικ. σ. 16· Hasluck 1908-1909, 248-269· Περράκης 1992-1994, 71-86· Asdracha 1988, 264-267, πίν. 113b.

* Για τη μεταγραφή της επιγραφής βλ. Asdracha 1988 / For the transcription see Asdracha 1988.

Απο το αρχειο της Οικογενειας Λαμπακη   www.aol.org.gr